Żylaki – jak dbać o nogi, aby ich uniknąć?

Żylaki kończyn dolnych to jedna z częstszych chorób układu krwionośnego. Charakteryzują ją takie dolegliwości, jak uczucie ciężkości nóg, skurcze łydek oraz pajączki naczyniowe. Nie jest to jednak problem wyłącznie o charakterze estetycznym. Brak podjęcia odpowiednich środków może doprowadzić do powstania poważnych powikłań. Skąd biorą się żylaki i w jaki sposób można sobie z nimi poradzić?

Przyczyny występowania żylaków

Główna przyczyna powstawania żylaków związana jest z genetycznie uwarunkowanymi nieprawidłowościami zastawek żylnych lub też zaburzeniami ścian żył. Krew zamiast przepływać w prawidłowy sposób z układu powierzchownego do głębokiego oraz w kierunku serca, przedostaje się wstecznie do układu powierzchownego. W rezultacie dochodzi do poszerzenia i wydłużenia żył, a także powstawania żylaków.

Często mówi się również o predyspozycjach genetycznych. Niestety jeśli z problemem borykali się także rodzice lub dziadkowie, wówczas istnieje bardzo duże prawdopodobieństwo spotkania się z tą przypadłością w kolejnych pokoleniach. Z żylakami częściej zmagają się kobiety. Duży wpływ wywiera nasza pozycja ciała. Szczególnie narażone będą osoby, które długotrwale stoją lub siedzą. Do innych czynników środowiskowych można zaliczyć między innymi:

• ciążę,
• pracę w wysokich temperaturach,
• nadwagę,
• dźwiganie ciężarów,
• przebyte operacje oraz urazy nóg.

Występowaniu żylaków sprzyja również zaawansowany wiek. Problem w większej mierze dotyczy osób palących papierosy, spożywających duże ilości alkoholu lub noszących obcisłe ubrania.

Zapobieganie żylakom - sport

Żylaki często są problemem osób, które wykonują stojącą lub siedzącą pracę. Wynika to z faktu, iż krew ma wówczas lepsze warunki do zalegania w żyłach nóg. Najprostszym sposobem na odwrócenie tego procesu jest chodzenie. Spacery wcale nie muszą być długie i forsujące. Wiele korzyści może przynieść również pływanie, które dodatkowo dobrze wpływa na rozwój oraz wzmocnienie mięśni nóg. Sprawdzi się również każda inna forma aktywności, taka jak na przykład taniec lub jazda na rowerze. Wysiłek fizyczny pozwala dodatkowo utrzymać prawidłową masę ciała. To właśnie otyłość stanowi jeden z czynników sprzyjających powstawaniu żylaków.

Pojawienie się żylaków nie powinno być powodem do zaprzestania aktywności. Wszystkie ćwiczenia, które usprawniają mięśnie oraz krążenie w kończynach dolnych, są bowiem niezwykle pomocne. Oczywiście podczas doboru rodzaju i intensywności ćwiczeń należy zachować umiar i rozwagę. Nie należy wykonywać bardzo ciężkich i długotrwałych ćwiczeń, które obciążałyby niewydolne krążenie w nogach. Chodzi przede wszystkim o takie aktywności, jak bardzo forsowny trening na siłowni lub podnoszenie ciężarów. Zdecydowanie lepszym rozwiązaniem będą ćwiczenia wykonywane w wodzie. Umiarkowana aktywność fizyczna jest bardzo pożądana również w okresie ciąży. W tym przypadku najlepiej zdecydować się na spacery.

Zapobieganie żylakom - dieta

Dla właściwej profilaktyki przeciwżylakowej, duże znaczenie odgrywa zdrowa i dobrze zbilansowana dieta. Przyczynia się ona między innymi do zrzucenia zbędnych kilogramów. To właśnie otyłość, w szczególności brzuszna, stanowi jeden z elementów mających wpływ na zwiększenie ryzyka powstawania żylaków.

Należy więc stawiać na produkty bogate w błonnik. Regulują one perystaltykę jelit, w rezultacie obniżeniu ulega ciśnienie w naczyniach krwionośnych. Błonnik zapobiega także powstawaniu zaparć, które z kolei mogłyby doprowadzić do osłabienia ściany żył i powstawania pajączków. Dobrym źródłem błonnika może być na przykład brązowy ryż, kasza gryczana, otręby, pieczywo żytnie oraz warzywa i owoce.

Nie można zapominać również o codziennej porcji witamin biorących udział w procesie krzepnięcia krwi, wspomagających produkcję kolagenu i dbających o prawidłowe funkcjonowanie naczyń krwionośnych. Można je znaleźć przede wszystkim w owocach cytrusowych, czarnej porzeczce, szpinaku, natce pietruszki lub kalafiorze oraz witamin, które zapobiegają procesom starzenia się komórek oraz chorobom degeneracyjnym i miażdżycy. Dobrym źródłem witamin są migdały, pestki słonecznika i dyni, awokado, orzechy laskowe lub oliwa z oliwek.

W diecie przeciwżylakowej warto uwzględnić cytrusy w postaci cytryn lub pomarańczy. Posiadają one bowiem w swoim składzie należące do flawonoidów hesperydyny. Mają one właściwości przeciwutleniające i sprawiają, że przepływ krwi jest bardziej stabilny. Należy natomiast zdecydowanie unikać niebezpiecznych dla zdrowia tłuszczów trans, które mają silne działanie miażdżycogenne oraz obniżają poziom korzystnego dla zdrowia cholesterolu HDL. Najwięcej niekorzystnych substancji znaleźć można w produktach takich jak chipsy, batoniki, zupy w proszku lub dania typu fast food.

 Zapobieganie żylakom - ubiór

Na zapobieganie powstawania żylaków wpływ mają również wykorzystywane na co dzień elementy ubioru. Stosowana jest tak zwana kompresoterapia, która jest formą nieinwazyjnej metody leczenia niewydolności żylnej. Dzięki zastosowaniu odpowiednio dobranej siły, elementy garderoby, takie jak podkolanówki, rajstopy lub pończochy, mogą uciskać kończynę w taki sposób, aby wspomagać proces krążenia krwi żylnej.

Kompresja sprawia, że wywierany jest ucisk na zewnętrzną powierzchnię ud, co doprowadza do równomiernego rozkładania się nacisku na ścianki, wchłaniania obrzęków i zapobiegania ich powstawaniu. Ponadto redukuje się także średnica żył, zastawki zamykają się, natomiast ilość krwi cofającej się do kończyn dolnych maleje.

Żylaki - co zrobić, gdy jednak się pojawią?

Jedną z metod poradzenia sobie z żylakami może być leczenie farmakologiczne. Można to zrobić za pomocą dedykowanych leków lub wykorzystać maści, które mogą sprawdzić się jako terapia miejscowa. Dużą rolę mogą odgrywać leki, które mogą poprawić napięcie oraz zmniejszyć przepuszczalność ścian naczyń. 

Skorzystać można także z leczenia operacyjnego. Przebieg zabiegu będzie uzależniony od stopnia i rozległości zmian. Będzie on polegać na całkowitym lub jedynie częściowym usunięciu jednej z żył powierzchownych, powiązaniu żył przeszywających, albo usunięciu poszczególnych żylaków.

Jednym ze sposobów może być usuwanie żylaków laserem. Ta metoda daje możliwość zamknięcia światła żyły, bez wykonywania nacięcia na skórze. Do niewydolnej żyły wprowadzany jest cewnik, którego zakończenie emituje światło lasera. Energia emitowana przez laser powoduje obkurczenie i zamknięcie niewydolnej żyły co może spowodować zmniejszenie żylaków.