Laserowe leczenie kamicy nerkowej

Kamica nerkowa jest chorobą polegającą na odkładaniu się kamieni w układzie moczowym. Powstają one w wyniku nie rozpuszczenia się filtrowanych przez nerki niepotrzebnych substancji chemicznych. Gdy minerały takie jak szczawiany, wapń, aminokwasy, moczany i sturwity osiągną zbyt duże stężenie w moczu, zaczynają się krystalizować, z czasem tworząc złogi ( kamienie nerkowe).

Kamica nerkowa – kogo dotyczy problem?

Kamienie nerkowe najczęściej dotykają mężczyzn w wieku 30-50 lat, choć pierwsze objawy problemu mogą pojawić się nawet już u dwudziestolatków. Na kamicę chorują również kobiety, ale znacznie rzadziej i w późniejszym wieku (50-70 lat). Zazwyczaj przyczyną schorzenia jest przyjmowanie zbyt małej ilości płynów oraz niezdrowa dieta. Do powstania kamieni nerkowych mogą również przyczyniać:

• choroby nerek, choroba Leśniowskiego-Crohna,

• skłonności genetyczne,

• wady budowy układu moczowego,

• nadczynność tarczycy,

• duże ilości przyjmowanej witaminy C, D i wapnia,

• niektóre leki sterydowe np. przy leczeniu wrzodów.

Kamica nerkowa - objawy

Charakterystycznym objawem kamicy nerkowej jest kolka nerkowa, która występuje, kiedy kamień zablokuje miedniczkę nerkową lub utkwi w moczowodzie przez co odpływ z nerki jest utrudniony. Jej najbardziej rozpoznawalnym symptomem jest silny, ostry ból, który promieniuje w stronę pęcherza. Często bólowi towarzyszą także nudności, wymioty i wzdęcia oraz obecność krwi w moczu. Jeżeli zaobserwowaliśmy u siebie takie objawy to konieczna jest wizyta u lekarza, który zdiagnozuje problem i zaleci dalsze leczenie. Nieleczona kamica nerkowa może bowiem doprowadzić do wodonercza, zakażenia dróg moczowych, rozwoju nadciśnienia tętniczego a nawet przewlekłej niewydolności nerek.

Małoinwazyjne leczenie kamicy nerkowej

Jeżeli mamy do czynienia ze złogami w rozmiarze do 2 centymetrów, to możliwe jest ich usunięcie w ramach małoinwazyjnego zabiegu laserowego RIRS.

RIRS czyli Retrograde Intrarenal polega na endoskopowym leczeniu schorzeń układu kielichowo miedniczkowego nerki, przy użyciu giętkiego ureterorenoskopu (flex-URS) czyli aparatu optycznego oraz lasera holmowego. Jest to aktualnie obok ESWL, opartego na kruszeniu złogu falą generowaną pozaustrojowo, jedna z najmniej ingerujących w organizm metod usuwania kamieni.

Jak przebiega zabieg RIRS w przypadku kamicy nerkowej?

Zabieg przeprowadzany jest w znieczuleniu ogólnym, pod kontrolą RTG. Czasami, przy umiarkowanych zwężeniach moczowodu na 1-2 tygodnie przed planowanym zabiegiem wymagane jest wprowadzenie cewnika moczowodowego typu DJ. Cewnik DJ ma wtedy za zadanie poszerzyć moczowód, aby ułatwić wprowadzenie koszulki dostępowej do moczowodu.

Zazwyczaj jednak pierwszym etapem RIRS jest wprowadzenie drutu prowadzącego do moczowodu tzw. guidewire, który służy za prowadnicę dla umieszczenia koszulki dostępowej oraz „bezpiecznik”. Koszulka dostępowa (UAS - ang. ureteral access sheath) to elastyczna rurka, umożliwiająca wielokrotne bezpieczne wsadzanie i wyjmowanie ureterorenoskopu z układu zbiorczego nerki. Chroni ona ścianę moczowodu w trakcie zabiegu.

Po wprowadzeniu endoskopu do nerki lekarz ogląda układ kielichowo-miedniczkowy nerki poszukując kamienia. Następnie zlokalizowane złogi kruszy się za pomocą lasera holmowego, a mniejsze fragmenty usuwa za pomocą specjalnego koszyka.

Rekonwalescencja po usunięciu kamieni nerkowych metodą RIRS

Dzięki temu, że RIRS jest małoinwazyjnym sposobem zabiegowego leczenia kamicy nerkowej, nie wymaga długiej hospitalizacji (ok. 2 dni), a pełny powrót do zdrowia następuje zazwyczaj dość szybko. Po zakończonym zabiegu w większości przypadków pozostawiany jest cewnik DJ, który umożliwia swobodny spływ moczu i zmniejsza ryzyko wystąpienia kolki w przypadku przemieszczania się fragmentów pokruszonego kamienia. Cewnik ten nie wychodzi na zewnątrz ciała i jest usuwany po ok. 7 dniach – 3 tygodniach – w zależności od przebiegu śródoperacyjnego.

Przewaga zabiegu RIRS nad PCNL

PCNL czyli przezskórna nefrolitotrypsja to inwazyjna metoda usuwania kamieni nerkowych. Aktualnie, dzięki dostępności takich metod jak RIRS, wykorzystywana jest przede wszystkim w przypadku złogów przekraczających 20 mm. PCNL jest operacją endoskopową, która polega na wprowadzeniu wziernika – nefroskopu do układu kielichowo-miedniczkowego nerki przez niewielkie nacięcie i nakłucie w okolicy lędźwiowej.

W czasie RIRS nie ma konieczności nacinania skóry – wykorzystuje się naturalne otwory ciała – wziernik wprowadzany jest przez cewkę do pęcherza moczowego, moczowodu, a następnie do miedniczki nerkowej. Zabieg RIRS wymaga zdecydowanie krótszego pobytu w szpitalu i niesie ze sobą mniejsze ryzyko powikłań. Dużą przewagą zabiegu RIRS nad zabiegiem PCNL jest znacznie mniejszy uraz, a dzięki temu możliwe jest przeprowadzenie zabiegu u osób:

• stosujących leczenie przeciwkrzepliwe,

• z obustronną kamicą nerek,

• ze znaczną otyłością.

RIRS może być wykonany obustronnie w czasie jednego znieczulenia. W czasie RIRS dochodzi do dużo mniejszego uszkodzenia miąższu nerkowego, co jest nieuniknione w czasie PCNL.

Możliwe powikłania po zabiegu RIRS

RIRS jest małoinwazyjną metodą usuwania kamieni nerkowych, dlatego powikłania po zabiegu występują zdecydowanie rzadziej niż przy PCNL. Mogą jednak zdarzyć się takie problemy jak:

• różnego stopnia uszkodzenia moczowodu

• uszkodzenie miedniczki nerkowej laserem

• zakażenie układu moczowego

Nie zmienia to jednak faktu, że aktualnie RIRS jest jedną z bezpieczniejszych opcji pomocy osobom borykającym się z kamicą nerkową.