Leczenie zeza w Beskidzkim Centrum Medycznym

Czym jest zez?

Zez (strabismus) to wada oczu polegająca na zmianie kąta widzenia jednego oka względem drugiego oraz utrudnionej kontroli gałek ocznych. Jego przyczyną mogą być zarówno czynniki genetyczne, jak i zaburzenia refrakcji oraz choroby gałki ocznej, oczodołu, mięśni lub nerwów gałkoruchowych, a także schorzenia związane z ośrodkowym układem nerwowym. 

Zazwyczaj mamy do czynienia z jednym z dwóch rodzajów zeza:

• zez towarzyszący -  pojawia się, gdy zezujące oko podąża za okiem prowadzącym (towarzyszy mu w ruchach), utrzymując jednak stały kąt odchylenia. Ten rodzaj zeza bywa nazywany pełnoobjawową chorobą zezową ze względu na to, że odchylenie osi jednego oka ma charakter stały. Jest to najczęściej występujący typ zeza.
• zez zez  ukryty (niewidoczny)  – wynika z zaburzenia równowagi mięśni ocznych, gdy pewna ich grupa jest silniejsza od innych. Objawia się w zależności od wady zbaczaniem do wewnątrz, na zewnątrz, ku górze lub ku dołowi i ujawnia się zazwyczaj w momencie osłabienia widzenia obuocznego. Dlatego zez ukryty widoczny jest wyłącznie, kiedy wyłączone zostaną funkcje drugiego oka np. podczas zasłonięcia jednego z nich.

Zez to wada, wobec której stosujemy bardzo różne podziały. Prawdopodobnie najczęściej mówimy o zezie jednostronnym lub naprzemiennym, a także zbieżnym i rozbieżnym. Dwa ostatnie dzielą zeza ze względu na kierunek odchylenia oka. Przy tym podziale mówimy także o zezie idącym ku górze lub dołowi, a także o zezie skośnym.

Zez może powstać na skutek wad wzroku (wady refrakcyjne), chorób gałki ocznej lub ośrodkowego układu nerwowego, ale także pod wpływem czynników genetycznych. Zdarza się również, że przyczyna powstania zeza nie jest znana. Niemniej jednak zez wymaga leczenia, bo jest to wada nie tylko estetyczna.

Leczenie zeza

W przypadku podejrzenia zeza u dziecka najlepiej udać się do okulisty. Wizyta u specjalisty jest wskazana nie tylko w przypadku widocznego zeza, ale także gdy zauważymy u dziecka tzw. uciekające oczko w momencie stresu lub zmęczenia, albo gdy nasza pociecha ma problemy z czytaniem i koncentracją w czasie nauki. Okulista oceni skalę problemu i rozpisze dalsze leczenie w Poradni Leczenia Zeza. W Beskidzkim Centrum Medycznym małymi pacjentami zajmuje się okulista dr n. med. Piotr Berezowski oraz ortoptysta Marcin Załucki.

Jak wygląda terapia leczenia zeza?

Terapia Ortoptyczno–Pleoptyczna Poradni Leczenia Zeza Beskidzkiego Centrum Medycznego to program indywidualnie przygotowany dla każdego pacjenta, który ma za zadanie poprawę i rehabilitację funkcji wzrokowych. Dzięki odpowiednio dobranym ćwiczeniom dziecko może pozbyć się nieprzyjemnych dolegliwości, takich jak bóle głowy czy napięcia oczu. Celem leczenia zeza jest możliwość wyrównania oczu podczas patrzenia na wprost, poprawna koordynacja ruchu gałek ocznych oraz poprawa widzenia w oku niedowidzącym.

Każda terapia zaczyna się od dokładnego badania, które pozwala postawić diagnozę i odpowiedzieć na dwa najważniejsze pytania: z jaką wadą mamy do czynienia i jakie jest jej nasilenie. Po rozpoznaniu problemu można rozpoczynać terapię. Zazwyczaj jest to cykl około 10 półgodzinnych spotkań. W trakcie terapii dziecko pod okiem specjalisty wykonuje zróżnicowane, dobrane do wady ćwiczenia. Istotnym elementem terapii są również ćwiczenia w domu, zgodnie z wcześniej ustalonymi wytycznymi.

Odpowiednie ćwiczenia są bowiem kluczowe dla osiągnięcia pożądanych efektów. Są to najczęściej bardzo proste ćwiczenia, ale istotna jest regularność ich wykonywania. Popularną metodą - szczególnie w przypadku zaniku widzenia na chore oko - jest obturacja. To metoda, która polega na zasłanianiu zdrowego oka w celu pobudzenia pracy oka chorego. Wprowadzenie tej metody każdorazowo powinno być skonsultowane i zaplanowane z lekarzem.

Istotne jest także to, że podczas terapii pacjent jest pod stałą obserwacją ortoptysty i okulisty, którzy na bieżąco oceniają postępy i decydują o kontynuacji lub zakończeniu leczenia zeza.

Czas trwania terapii leczenia zeza i dalsze działania

W przypadku lekkich zaburzeń widzenia zazwyczaj funkcje wzrokowe mogą poprawić się już po pierwszym cyklu terapii, przy jednoczesnym prowadzeniu ćwiczeń w domu. Wówczas wystarczą regularne kontrole i ewentualne ćwiczenia utrwalające efekt. Jeśli mamy do czynienia ze średnią lub ciężką wadą to niezbędne jest ponawianie sesji terapeutycznych. Na czas terapii wpływa rodzaj i stopień wady, wiek, czas pojawienia się problemu oraz systematyczność terapii i pracy w domu. To wiele czynników, które decydują o tym, że leczenie zeza u dorosłych i dzieci może trwać zaledwie parę tygodni, ale także kilka lat. To dlatego najważniejsze jest szybkie postawienie diagnozy oraz wprowadzenie kilku metod leczenia jednocześnie.

Po ukończeniu terapii ważne jest pozostawanie pod stałą kontrolą okulisty i badania kontrolne stanu obuocznego widzenia co 3-6-12 miesięcy. Do Poradni Leczenia Zeza można udać się w ramach kontraktu z NFZ lub prywatnie.
 

Leczenie zeza - FAQ